محاسبه مقدار اُهمی یك مقاومت :

در مقاومتهای با وات پائین معمولاً مقدار اُهمی مقاومت بصورت كدهای رنگی و بر روی بدنه ان چاپ می شود ولی در مقاومتهای با وات بالا تر مثلاً 2 وات یا بیشتر ، مقدار اُهمی مقاومت بصورت عدد بر روی آن نوشته می شود .

محاسبه مقدار اُهم مقاومت های رنگی بر اساس جدول رمز مقاومتها و بسیار ساده انجام می شود . بر روی بدنه مقاومت معمولاً 4 رنگ وجود دارد . برای محاسبه از نوار رنگی نزدیك به كناره شروع می كنیم و ابتدا شماره دو رنگ اول را نوشته و سپس به میزان عدد رنگ سوم در مقابل دو عدد قبلی صفر قرار می دهیم . اینك مقدار مقاومت بر حسب اُهم بدست می آید.

درصد خطای یك مقاومت :

رنگ چهارم درصد خطای مقاومت ( تولرانس ) را نشان می دهد . و در مثال بالا رنگ چهارم طلائی است و لذا خطای مقاومت فوق مثبت و منفی 5 درصد است . یعنی مقدار این مقاومت 5 درصد بیشتر یا 5 درصد كمتر از 270 كیلو اهم است . در زیر میزان خطا برای رنگ های قهوه ای ، قرمز ، طلائی و نقره ای نشان داده شده است

قهوه ای ±1%

قرمز ±2%

طلائی ±5%

نقره ای ±10%

  تعریف اهم

  يك اهم عبارتست از مقدار مقاومتي كه اگر به دو سريك منبع ولتاژ يك ولتي وصل شود جريان يك آمپر از آن عبور كند (طبق قانون اهم)

مشخصه هاي يک مقاومت ثابت عبارتند از:

الف: مقدار اهم مقاومت: از مهمترين مشخصه مقاومت بوده که يا عدد اهم، بر روي آن نوشته شده و يا به صورت نوارهاي رنگي مقدار گذاري شده اند. (که طريقه خواندن اين مقاومت هاي رنگي را در 1ـ4 خواهيم گفت)

ب: خطا يا تلورانس : از آنجا که وسيله اي با دقت صفر و بدون خطا وجود ندارد، در حين فرايند توليد مقاومت، به طور ناخواسته به مقاومت مورد نظر مقداري اضافه يا کم خواهد شد که البته اين مقدار با نظارت بيشتر و با استفاده از دستگاه هاي دقيقتر کمتر مي شود. لذا شرکت سازنده، موظف است اين بازده تغييرات را به مصرف کننده هاي مقاومت معرفي کند که به تلورانس مقاومت معروف است. مثلا مقاومت هاي 100 اهمي با تلورانس 10% ممکن است بين 90 و 110 اهم باشند.

ج: تحمل حرارتي: به بيشترين دمايي که مقاومت هاي غير سيمي در حين کار مي توانند تحمل کند قبل از آنکه تغيير ماهيت بدهند، تحمل حرارتي گويند و در حدود 100 تا 150 درجه سانتيگراد است.

د: بيشترين توان مصرفي: به بيشترين تواني که مقاومت مي تواند در مقابل عبور جريان و تحمل ولتاژ از خود نشان دهد، قبل از آنکه بسوزد، ماکزيمم توان مقاومت گويند و از رابطه P=IV يا P=RI² محاسبه مي شود. هر مقاوتي يک مقدار مشخصي از توان مصرفي را تحمل مي کند. رايج ترين توان هاي يک مقاومت ساخته شده به صورت 16/1 و 8/1 و 4/1 و 2/1 و 1 و 2 و 3 و  5 وات هستند که معمولا از روي ابعاد فيزيکي آن قابل تشخيص مي باشند.

هـ: بيشينه افت ولتاژ DC: در مقاومت هاي با اهم بالا، بيشترين افت ولتاژ DC مجاز از مهمترين عوامل مربوط به مقاومت محسوب مي شود. بطور مثال اگر بخواهيم افت ولتاژ DC مجاز يک مقاومت 1 مگا اهمي و 1 وات را بدست آوريم از رابطه ي  P=V²/R  معلوم مي شود که اين توان با ولتاژ 1000 ولت محقق مي شود که در عمل چنين ولتاژي را نمي توان به مقاومت اعمال کرد. چون ممکن است با ميدان الکتريکي ايجاد شده دو سر مقاومت جرقه بزند که براي رفع اين مشکل بايد اندازه چنين مقاومتي را بزرگ درست کنند تا تحمل چنين اختلاف پتانسيلي را داشته باشد.

و: ضريب حرارتي محيطي: به تأثير گرماي محيط بر مقدار اهم مقاومت ضريب حرارتي محيطي مي گويند. هر قدر اين ضريب کمتر باشد بيانگر آن است که دماي محيط کمتر روي مقاومت تأثير مي گذارد. ضريب حرارتي مي تواند مثبت يا منفي باشد. به طور مثال اين تغيير اهم مي تواند در هنگام لحيم کاري صورت بگيرد که از اهميت بالايي برخوردار است.

ز: بيشينه بسامد کار: به بيشترين فرکانسي که مقاومت مي تواند در هنگام کار با منبع تغذيه متناوب تحمل کند، قبل از آنکه ساختار مقاومتي آن فرو بريزد و خواص غير از مقاومت به خود بگيرد.

درصد خطاي يك مقاومت :

 رنگ چهارم درصد خطاي مقاومت ( تولرانس ) را نشان مي دهد . و در مثال بالا رنگ چهارم طلائي است و لذا خطاي مقاومت فوق مثبت و منفي 5 درصد است .

يعني مقدار اين مقاومت 5 درصد بيشتر يا 5 درصد كمتر از 270 كيلو اهم است .  

  ۱۳۵۰±۲۷۰۰۰۰=۲۷۰۰۰۰ * ۰.۰۵ ±۲۷۰۰۰۰ =مقاومت

( مقدار این مقاومت بین  ۲۵۶۵۰  و ۲۸۳۵۰ اهم می تواند باشد یعنی اگر با اهم سنج  مقاومت آن اندازه گیری شود عدد نشان داده شده یک عددی است بین این دو عدد )

در زير ميزان خطا براي رنگ هاي قهوه اي ، قرمز ، طلائي و نقره اي نشانداده شده است .

مقاومت هاي با تلورانس 20% را سري E-6 و مقاومت هاي با تلورانس 10% را سري E-12 و مقاومت هاي با تلورانس 5% را سري E-24 و مقاومت هاي با تلورانس 2% را سري E-48 و تلورانس 1% را با سري E-96 و 5/0% را با E-192 معرفي مي کنند.

براي مثال عدد 4.7 در هر سه سري مي توان پي برد که مقاومت هاي

 0.47Ω , 4.7Ω, 47Ω, 470Ω, 4700Ω

 در هر سه سري موجود هستند.

نقره ای - قهوه ای - خاکستری - آبی

مقدار این مقاومت 68۰  اهم با تلورانس 10% است.

اگر رنگ سوم طلایی باشد مقاومت بین۱ تا ۱۰ اهم است.

طلایی - طلایی -  خاکستری - آبی

 مقدار این مقاومت 6.8  اهم با تلورانس ۵% است.

اگر رنگ سوم نقره ای باشد مقاومت کمتر از ۱ اهم است.

طلایی - نقره ای - بنفش - زرد 

مقدار این مقاومت ۰.۴۷ اهم با تلورانس ۵% است.

مقاومت های پنج رنگ:
برای خواندن ای مقاومت ها نیز آنها را طوری در دست میگیریم که رنگ (حلقه) تلورانس یا درصد خطا ، که با فاصله بیشتری از سایر رنگ ها قرار دارد در سمت راست ما قرار گیرد سپس عدد رنگهای اول ، دوم و سوم را می نویسیم و به مقدار عدد رنگ چهارم صفر می گذاریم و رنگ حلقه چهارم نمایانگر میزان تلورانس مقاومت است.                                                                                                                                              R=ABC*10^D  

 نکته قابل توجه در 5 رنگ ها این است که از کدام سمت بخوانیم!            

 توجه داشته باشد که تلورانس در این مقاومت ها با رنگ های قهوه ایی برابر 1% ،  قرمز برابر 2% و طلایی برابر 5% و نقره ایی برابر با 10% هست!

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: